جراحی لاپاراسکوپی (به انگلیسی Laparoscopy) یک روش جراحی مینیمال‌ تهاجمی است که با استفاده از ابزارهای ویدئویی و ابزارهای جراحی ویژه، انجام می‌شود. در این روش، جراح از طریق سوراخ‌های کوچک در ناحیه‌ای از بدن وارد می‌شود تا به عملیات داخلی دسترسی پیدا کند. این سوراخ‌ها به عنوان "سوراخ‌های لاپاراسکوپی" یا "سوراخ‌های کارکوین" شناخته می‌شوند.

به عبارت دیگر، لاپاراسکوپی یک نوع جراحی کم تهاجمی است که در آن از برش‌های کوچک به جای برش‌های بزرگ در جراحی‌های معمولی استفاده می‌شود. این روش در اکثر موارد باعث کاهش درد، زمان بهبودی و زخم‌های جراحی می‌شود.

تاریخچه لاپاراسکوپی

تاریخچه لاپاراسکوپی به عقب از قرن بیستم برمی‌گردد. این تکنیک جراحی مینیمال‌تهاجمی در طول زمان بهبود یافته و توسعه یافته است. در ادامه به مراحل اصلی تاریخچه لاپاراسکوپی اشاره می‌کنم:

1. قرن نوزدهم: در سال 1806، شخصی به نام Philipp Bozzini اولین دستگاه تاجیه‌کار را اختراع کرد که اجازه می‌داد نور را به داخل مجاری بدن منتقل کند. این اختراع ابتدایی به عنوان نخستین گام در راه توسعه تکنولوژی‌های تصویربرداری پزشکی می‌باشد.

2. قرن بیستم: در دهه ۱۹۰۰، تکنولوژی‌های تصویربرداری و نوری بهبود یافتند و این باعث شد تا ابزارهایی با نورپردازی به داخل بدن وارد شوند و عملیات جراحی انجام گیرد. این ایده به تدریج توسط جراحان پیشرو مورد استفاده قرار گرفت.

3. دهه ۱۹۸۰: لاپاراسکوپی به عنوان یک روش جراحی توسط جراحان پزشکی ژاپنی مانند Dr. Hiromi Shinya و Dr. Masao Iwai پیشرفت کرد. این جراحان از این تکنیک برای جراحی‌های گوارشی استفاده کردند.

4. اواخر دهه ۱۹۹۰:در این دهه دستگاه هایی اختراع شد که به وسیله آن ها داخل بدن فرد را می توان دید. این دستگاه به پزشکان این امکان را داد که به وسیله لاپاراسکوپی قسمت های داخل بدن به خصوص دستگاه گوارش افراد را مورد جراحی قرار دهد.

از آن زمان به حال، لاپاراسکوپی به یکی از تکنیک‌های جراحی متداول و مورد توجه در دنیا تبدیل شده است. توسعه تکنولوژی و بهره‌گیری از ابزارهای پیشرفته، این روش را در بسیاری از زمینه‌های پزشکی، از جمله گوارش‌شناسی، اورولوژی، جراحی عمومی و حتی جراحی قلب و عروق قابل استفاده کرده است.

لاپاراسکوپی در ایران نیز مانند سایر کشورها، قبل از قرن بیستم شروع شده و تا کنون توسعه یافته است. در ادامه به مراحل اصلی تاریخچه لاپاراسکوپی در ایران اشاره می‌کنم:

1. دهه ۱۳۴۰: در دهه ۱۳۴۰ (1960-1970)، در ایران نیز شروع به استفاده از روش‌های لاپاراسکوپی در جراحی‌ها شد. این روش‌ها در ابتدا بیشتر برای تشخیص و درمان مشکلات زنان مورد استفاده قرار می‌گرفت.

2. دهه ۱۳۵۰: با پیشرفت تکنولوژی و توسعه تجهیزات پزشکی، لاپاراسکوپی به عنوان یک روش جراحی مینیمال‌تهاجمی در ایران نیز گسترش یافت. از این دوره به بعد، انواع مختلف جراحی‌ها با استفاده از لاپاراسکوپی در بیمارستان‌ها و مراکز پزشکی انجام می‌شد.

3. دهه ۱۳۸۰: از این دوره به بعد، تعداد جراحانی که توانایی انجام جراحی‌های لاپاراسکوپی را داشتند، افزایش یافت. این توسعه باعث شد تا انجام جراحی‌های مختلف از جمله جراحی‌های عمومی، ارولوژی، گوارشی و زنان به وسیله لاپاراسکوپی در ایران رایج شود.

4. دهه ۱۳۹۰: در دهه ۱۳۹۰ (2010-2020)، تکنیک‌های لاپاراسکوپی در ایران بهبود یافت و از طریق آموزش‌ها و کنگره‌های مختلف، جراحان ایرانی با آخرین توسعه‌ها و روش‌های جدید آشنا شدند.

همچنین، در دهه‌های اخیر، به دلیل مزایای لاپاراسکوپی مانند کاهش درد، زمان بهبودی سریع‌تر و کمترین آسیب به بافت‌های اطرافی، انجام این نوع جراحی‌ها در ایران و جهان به شدت گسترش یافته است. همچنین، پزشکان و جراحان ایرانی نیز به عنوان متخصصانی با تجربه در این زمینه شناخته می‌شوند.

 

دلیل انجام عمل لاپاروسکوپی

انجام این عمل به عوامل مختلفی بستگی دارد و در بسیاری از موارد به دلایل مختلفی انجام می‌شود. در زیر به برخی از دلایل رایج برای انجام عمل لاپاروسکوپی اشاره می‌کنم:

1. کم تهاجمی: یکی از دلایل اصلی انجام این عمل این است که این روش به کم تهاجمی معروف است. از طریق سوراخ‌های کوچک در بدن، دستگاه‌ها و ابزارهای لاپاروسکوپی وارد می‌شوند، که باعث کاهش نیاز به برش‌های بزرگ و تخریب بافت‌های اطراف می‌شود.

2. کاهش درد: به دلیل کمترین تخریب و ایجاد زخم های بسیار کوچک، اغلب بیماران پس از عمل لاپاروسکوپی کمترین درد را تجربه می‌کنند.

3. زمان بهبودی سریع‌تر: به علت کمترین تخریب و عدم نیاز به بازگرداندن عضلات و بافت‌ها به حالت اولیه، زمان بهبودی پس از عمل لاپاروسکوپی معمولاً سریع‌تر است.

4. جراحی تشخیصی: برای بسیاری از افراد این عمل به عنوان یک ابزار تشخیصی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.معمولا پزشکان با استفاده از این روش، جراحان می‌توانند درون بدن افراد بیمار را مشاهده کرده و تشخیص‌های دقیق‌تری برای بیماری آن ها را انجام دهند.

5. عملی که برای ترمیم می باشد: در بعضی از افراد پزشکان از لاپاروسکوپی برای انجام عمل‌های ترمیمی استفاده می کنند، مانند تعویض مفصل‌ها، رفع شکستگی‌ها و غیره.

6. در زنانی که نیاز به عمل زنانگی دارند:زنانی که نیاز به جراحی تخمدان و رحم دارند معمولا از این روش استفاده می کنند.

7. کمترین علائم خارجی: به دلیل انجام این عمل از طریق سوراخ‌های کوچک، علائم خارجی کمتری پس از عمل به نظر می‌رسد. این مزیت برای بیمارانی که به جراحی برنخورده‌اند و ممکن است از دید دیگران بخواهند مخفیانه عمل شوند، مهم است.

همچنین بخوانید : جراحی شکاف لب مشهد ( لب شکری )

عمل لاپاروسکوپی روی چه اندام هایی انجام می شود

این عمل بر روی اندام‌های مختلف بدن انجام می‌شود و در انواع مختلف جراحی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زیر به برخی از اندام‌ها و جراحی‌هایی که می‌توان با استفاده از لاپاروسکوپی انجام داد، اشاره می‌کنم:

1. شکم: بر روی شکم به منظور انجام اعمال مختلفی از جمله عمل‌های گوارشی، کاهش وزن و غیره انجام می‌شود.

2. تخمدان‌ها و رحم: عمل تخمدان، جراحی ترمیمی رحم و حتی حذف رحم (هیسترکتومی) نیز با استفاده از این روش انجام  می‌شود.

3. ارولوژی (اختصاصی علایم ادراری): اعمال مختلف ارولوژیک مانند  تخمدان‌های زرد، پیوند کلیه و غیره از طریق لاپاروسکوپی انجام می‌شود.

4. قلب و عروق:در بعضی از افراد برای عمل قلب هم می توان ازاین روش استفاده کرد.

6. مفاصل: در برخی از اعمال تعویض مفصل های افراد همچون زانو یا مچ پا نیز از لاپاروسکوپی استفاده می‌شود.

7. گوارشی و کبد: این روش برای عمل های معده، کبد، کیسه صفرا و سیکلون معده نیز به کار می‌رود.

8. سیستم تنفسی: در برخی موارد، جراحی‌های مانند جراحی دستگاه تنفسی و انجام تراشکتومی نیز با استفاده از لاپاروسکوپی انجام می‌شود.

توجه داشته باشید که این فهرست تنها یک نمونه از جراحی‌هایی است که می‌توان با استفاده از لاپاروسکوپی انجام داد. همچنین، ممکن است در آینده به دلیل پیشرفت تکنولوژی و مهارت‌های پزشکی، محدوده استفاده از این تکنیک بر روی اندام‌ها و انواع جراحی‌ها گستر

همچنین بخوانید : تامپون بینی چیست و چند روز باید بماند ؟

عمل لاپاراسکوپی چگونه انجام می شود

عمل لاپاراسکوپی یک روش جراحی است که با استفاده از ابزارهای ویدئویی و ابزارهای کوچک به نام لاپاروسکوپ به انجام می‌رسد. در زیر به مراحل اصلی انجام عمل لاپاراسکوپی اشاره می‌کنم:

1. آمادگی قبل از جراحی: قبل از عمل لاپاراسکوپی، بیمار باید تحت معاینات پیش‌جراحی قرار گیرد. این معاینات شامل آزمایش‌های خونی، ایجاد سوالات پزشکی و تشخیصی، اطلاعات در مورد داروها و حالت عمومی بیمار می‌شود.

2. آماده‌سازی بیمار: بیمار قبل از جراحی باید در شرایط بیهوشی قرار گیرد. انواع بیهوشی مختلفی وجود دارد که توسط پزشک تخصصی انتخاب می‌شود.

3. قرار دادن تجهیزات: پس از بیهوشی، بیمار به حالت خواب مصنوعی درآمده و تجهیزات لازم برای انجام لاپاروسکوپی به جراحی‌گاه منتقل می‌شود.

4. ساختن دسترسی‌ها: پزشک تخصصی تعدادی از سوراخ‌های کوچک (حداقل 2-3 سوراخ) در ناحیه مورد نظر در بدن بیمار ایجاد می‌کند. این سوراخ‌ها به عنوان درگاه‌های وارد کردن لاپاروسکوپ و ابزارهای دیگر به داخل بدن استفاده می‌شوند.

5. ورود ابزارها: ابزارهای این عمل از طریق شکاف های کوچک ایجاد شده و وارد بدن بیمار می‌شوند. یکی از ابزارها دارای دوربین و ویدئوکپی برای دیدن داخل بدن بیمار است.

6. انجام عملیات: پزشک تخصصی با تماشای تصاویر ویدئویی از داخل بدن بیمار، با استفاده از ابزارهای دیگر عمل جراحی را انجام می‌دهد. ابزارهای مختلف مانند برش‌دهنده‌ها، گیره‌ها و الکتروکوتره‌ها برای انجام عملیات مورد استفاده قرار می‌گیرند.

7. خروج ابزارها و تعویض دستگاه‌ها: پس از انجام جراحی، ابزارها از داخل بدن بیمار خارج می‌شوند. در نهایت، ابزارهایی که داخل بدن قرار داشتند خارج می‌شوند و دستگاه‌های لاپاروسکوپی تعویض می‌شوند.

8. خاتمه جراحی: پس از اتمام جراحی، سوراخ‌های ایجاد شده با خیاطی مخصوصی در داخل بدن بسته می‌شوند.

9. بهبودی و نظارت: بعد از عمل لاپاروسکوپی، بیمار به واحد نظارت پس‌جراحی منتقل می‌شود تا از وضعیت عمومی و پیشرفت بهبودی اطمینان حاصل شود.

همچنین بخوانید : میکرونیدلینگ چیست + مزایا ، عوارض و هزینه

مزایای عمل لاپاراسکوپی

عمل لاپاراسکوپی (لاپاروسکوپی) به دلایل متعددی مورد ترجیح قرار می‌گیرد و مزایای بسیاری برای افراد مریض و پزشکان دارد. در زیر به برخی از مزایا اشاره می‌کنم:

1. کمترین تخریب: یکی از مزایای اصلی این روش،این است که با استفاده از سوراخ‌های کوچک و اندازه کوچک برش‌ها، تخریب کمتری به بافت‌های اطراف انجام می‌شود. این موضوع باعث کاهش درد و زمان بهبودی سریع‌تر می‌شود.

2. کاهش خونریزی و خطر عفونت: با تخریب کمتر بافت‌ها، خونریزی کمتری رخ می‌دهد و احتمال عفونت نیز کاهش می‌یابد.

3. کاهش درد: در این روش ، بیماران به طور معمول درد کمتری احساس می‌کنند و نیاز به مسکن‌های درد کمتری دارند.

4. زمان بهبودی سریع‌تر: به دلیل کمترین تخریب بافت‌ها و جراحی‌های کوچک، زمان بهبودی پس از عمل لاپاروسکوپی معمولاً سریع‌تر از جراحی‌های باز می‌باشد.

5.وجود کمترین علائم جراحی: به دلیل استفاده از شکاف های کوچک، اغلب نشانه‌های خارجی بعد از عمل بسیار کمتر مشهود هستند.

6. مانیتورینگ دقیق: با استفاده از ویدئو و ابزارهای ویدئویی، پزشکان به طور دقیق‌تر داخل بدن بیمار نگاه می‌کنند و عملیات را انجام می‌دهند.

7. کاهش خون نیاز: به دلیل کاهش خونریزی و تخریب، نیاز به نقل و انتقال خون در جراحی‌های لاپاروسکوپی کمتر است.

8. بهترین نتایج زیبایی: در برخی جراحی‌های زیبایی مانند لیفتینگ صورت یا جراحی‌های پستان، استفاده از لاپاروسکوپی باعث کاهش جراحی‌های آسیب دهنده به بافت‌ها و بهبود نتایج زیبایی می‌شود.

9. کوتاه‌ترین زمان بستری: به دلیل کاهش درد و زمان بهبودی سریع‌تر، بیماران نیاز به مدت زمان کوتاه‌تری در بیمارستان برای بستری می‌باشند.

10. بهبود جودی زندگی: به دلیل کاهش نشانه‌های جراحی، کمترین درد و زمان بهبودی سریع‌تر، بیماران معمولاً بهبود جودی زندگی پس از عمل لاپاروسکوپی را تجربه می‌کنند

معایب عمل لاپاراسکوپی

عمل لاپاراسکوپی (لاپاروسکوپی) به طور کلی دارای مزایا و معایبی است. در زیر به برخی از معایب احتمالی عمل لاپاراسکوپی اشاره می‌کنم:

1. مهارت پزشک: انجام لاپاروسکوپی نیازمند مهارت و تجربه پزشکان در این فرآیند است. پزشکان باید آموزش‌های مناسب را دریافت کنند تا این تکنیک را به درستی اجرا کنند. اشتباهات در انجام عمل لاپاروسکوپی ممکن است تاثیرات جدی بر روی بیمار داشته باشد.

2. مخاطرات عفونت: اگرچه معمولاً خطر عفونت در عمل لاپاروسکوپی کمتر است نسبت به جراحی‌های باز، اما همچنان احتمال وجود عفونت وجود دارد.

3. خطر صدمات داخلی: در هنگام وارد کردن ابزارها و دستگاه‌های لاپاروسکوپی، ممکن است صدمات به اندام‌ها و اعضای داخلی بیمار وارد شود.

4. عوارض بیهوشی:  این عمل نیاز به بیهوشی دارد و احتمال عوارض بیهوشی نیز وجود دارد.

5. عوارض جانبی: ممکن است بعد از عمل لاپاروسکوپی، برخی از عوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ، درد شانه، احساس تورم و خستگی رخ دهد.

6. نیاز به تجهیزات خاص: انجام عمل نیازمند تجهیزات و ابزارهای ویژه است که ممکن است در برخی مناطق کمتر تجهیز شده باشد.

7. محدودیت در موارد خاص: در برخی موارد پیچیده‌تر، از جمله بعضی جراحی‌های اورولوژیک یا گوارشی، انجام عمل لاپاروسکوپی ممکن نباشد و نیاز به جراحی باز دارد.

8. هزینه بیشتر: هزینه‌های مربوط به تجهیزات و آموزش‌های لازم برای انجام عمل لاپاروسکوپی ممکن است به طور کلی بیشتر از جراحی‌های باز باشد.

همچنین، در هر مورد خاص، مزایا و معایب عمل لاپاروسکوپی می‌توانند متفاوت باشند. برای تصمیم‌گیری بهتر، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و او را درباره تمام جنبه‌های مرتبط با عمل لاپاروسکوپی سوال کنید.